
Miasto Sobótka
U podnóża Masywu Ślęży leży Sobótka, centrum administracyjne, kulturalne i turystyczne tego regionu. Miasto położone na wysokości 160 – 220 m n.p.m., w odległości 30 km od Wrocławia jest jedną z najstarszych osad targowych w Polsce. Sobótka bywa często omijana w drodze na samą Ślężę lub w drodze w Sudety. Niesłusznie, bowiem skrywa w sobie wiele ciekawostek, zabytków i legend. Historia miasta była od zawsze związana z niezwykłą górą Ślężą – dawniej Sobótką. Najciekawsze zabytki i atrakcje Sobótki znajdują się w bliskiej odległości od centralnego placu miasta – Rynku.
Spis treści
Parkingi w centrum miasta
Miejsca postojowe dostępne i bezpłatne.
Informacje ogólne
![]() | Herb Sobótki |
![]() | Położenie na mapie Polski |
Województwo | dolnośląskie |
Powiat | wrocławski ziemski |
Gmina | gmina miejsko – wiejska |
Prawa miejskie | 1221, ponownie w 1399 |
Burmistrz miasta | Mirosław Jarosz |
Położenie | 50º54′ N, 16º45′ E |
Liczba mieszkańców | 7000 |
Miasta partnerskie | Berga (Niemcy), Gauchy (Francja), Dep. Górnego Renu (Francja), Sobotka (Czechy), |
Podstawowymi atutami Sobótki są pamiątki burzliwych dziejów, wspaniała bujna przyroda, piękno górskich krajobrazów, czyste powietrze oraz doskonałe położenie. Wszystko to sprawia, że od lat jest Sobótka turystycznym zapleczem dla Wrocławia. Dogodny układ komunikacyjny, położenie w niewielkiej odległości od ważnych tras Wrocław – Kudowa Zdrój oraz Wrocław – Wałbrzych sprawia, że odwiedzają Sobótkę również mieszkańcy innych regionów kraju, a także turyści z zagranicy.
Historia
Pierwsza wzmianka potwierdzająca istnienie miasta pochodzi z 1148 roku, wymieniona jest tam miejscowość Sabath. W 1221 roku Henryk Brodaty nadał miastu niemieckie prawa miejskie, w ich średzkiej odmianie. W 1399 roku cesarz czeski Wacław IV odnowił prawa miejskie. Rozwinął się handel i rzemiosło, rada miejska wydawać mogła ustawy regulujące sprawy wewnętrzne, a miasto mogło być otoczone murem obronnym. Z tego ostatniego przywileju miasto nigdy nie skorzystało. Powstał wówczas w Sobótce dom kupców, miejsce zawierania kontraktów, a wiek później zbudowano wagę miejską i kram solny.
Poprzez swoje burzliwe dzieje Sobótka była we władaniu zarówno książąt jak i zakonu augustianów, przynależała do Księstwa Wrocławskiego i Świdnickiego, do Korony Czeskiej i Cesarstwa Habsburgów, a od 1763 r. do Prus. Była wielokrotnie niszczona przez wojny: husyckie, śląskie i II wojnę światową.
Rynek
Nazwa Sobótki wywodzi się od tradycji odbywania tu sobotnich targów. O targowym charakterze osady świadczy zbliżony do elipsy kształt rynku – dawnego targowiska.













Makieta Sobótki z XVIII wieku
W dniu 31 marca 2022 roku stanęła w Rynku nowa atrakcja turystyczna i punkt historyczno-rekreacyjny, pełniący funkcję edukacyjną, informacyjną i upiększającą. Makieta jest wizerunkiem miasta z roku ok. 1740, tj. z blisko dekady po tym, gdy spłonęło ono w wielkim pożarze 4 lipca 1730 roku. Została odtworzona w oparciu o zachowane skromne źródła w szczególności ryciny autorstwa Wernera. Miniatura spoczywa na bloku skalnym – serpentynitu antygorytowego. Surowiec ma nawiązywać do niedźwiedzia ślężańskiego z Rynku. Wykonawcą makiety jest lokalny artysta – ceramik, p. Grzegorz Krupa.



Kościół Św. Jakuba Apostoła
Romański kościół Św. Jakuba Apostoła, wzmiankowany w roku 1250, przebudowany gruntownie na gotycki ok. roku 1500 i na barokowy po pożarze w roku 1739. Wieża pochodzi z roku 1857. Zachowały się fragmenty romańskiego portalu i wmurowany kamienny lew z XII wieku pochodzący z opactwa Augustynów w Górce. Wewnątrz trzy barokowe ołtarze z XVIII wieku i ambona z roku 1650.



Wizerunek św. Jakuba
Odtworzony dawny wizerunek św. Jakuba Starszego, który zlokalizowany jest na kamienicy przy ul. św. Jakuba 2. Miejsce które podkreśla historię herbu i patrona miasta. Oryginalny wizerunek przyozdabiał budynek Sądu Miejskiego, zlikwidowanego w latach 50. XX wieku.

Rzeźba Jakuba Starszego

Mural wykorzystujący ślężańskie motywy
Zlokalizowany jest w przejściu kamienicy przy ul. Rynek 3.




Jaroslav Vonka – pamiątki po czeskiem artyście
Profesor Szkoły Rzemiosła i Przemysłu Artystycznego we Wrocławiu i autor arcydzieł modernistycznej metaloplastyki. W 1934 roku kupił dom w Sobótce i z czasem się do niego przeprowadził. Obok domu znajdowała się kuźnia artysty, w której twórczo pracował podczas swojej emerytury. W 1945 roku udał się do rodzinnej miejscowości w Czechach, gdzie zmarł w 1952 r.




Pomnik jeźdźca z korpusu von Lützowa
Korpus Lützowa – ochotniczy oddział armii pruskiej działający podczas wojen napoleońskich. Jego nazwa pochodzi od założyciela i dowódcy majora Adolfa von Lützowa. Działał do 1814.
Pozostałości po pomniku jeźdźca z korpusu von Lützowa.


Ulica Świdnicka
Tablice kontekstowe umiejscowione przy ul. Świdnickiej


Kościół Św. Anny oraz rzeźby „Lew” i „Grzyb”
Gotycki kościół z prezbiterium z XIV wieku i korpusem z ok. roku 1500, przebudowany w roku 1748 na styl barokowy. Wewnątrz cztery późnogotyckie drewniane, polichromowane rzeźby z początku XVI wieku.


Obok kościoła znajduje się rzeźba romańskiego lwa i rzeźba kultowa „grzyb”.


Ogródek Geologiczny
Obok kościoła św. Anny jest niewielki ogródek geologiczny, który prezentuje bogactwo minerałów występujących w rejonie Sobótki. Znajdziesz tam m.in. wyroby kamieniarskie, kamień młyński pochodzący z wiatraka działającego dawniej w okolicach Sobótki i wózki kopalniane, które pracowały w pobliskich kamieniołomach.



Mural panorama miasta oparta na rycinie z XVIII w
Zlokalizowany w bliskiej odległości od Rynku na ul. Mickiewicza, tuż za budynkiem nr 14.

Malunek powstał kilkadziesiąt metrów od dawnej, nieistniejącej bramy miejskiej – tzw. Bramy Strzelińskiej. Przedstawia panoramę miasta w kierunku południowym z widocznym Masywem Ślęży oraz ówczesną zabudową, w tym nieistniejące bramy miejskie oraz tzw. mury miejskie (miasto nigdy nie posiadało typowych murów). Panorama oparta jest na rycinę z ok. połowy XVIII wieku.

Panoramę otaczają symboliczne dla Sobótki postaci: św. Jakuba Starszego – patrona miasta oraz Piotra Włostowica – możnowładcy śląskiego, komesa wrocławskiego, palatyna Bolesława Krzywoustego, właściciela dóbr wrocławskich i ślężańskich.


Widoczne napisy to pierwsze znane nazwy Sobótki – znanej w dawnych wiekach jako osada targowa: Forum sub monte (Targ pod górą) oraz Forum in Sabat (Targ w Sobótce)